Tui là tui trách mấy người đặt tên phim với làm poster cho phim này lắm, vì nhìn vào thấy “Trúng số” rồi hình mấy người kia vui vẻ hớn hởn dễ bị ấn tượng là phim hài nhảm, không có nội dung, chẳng muốn xem. Trong khi…
Phim lại khá hay và rất có nội dung!
Mà phải nói là nội dung được xây dựng phản ánh được rất nhiều thứ chứ không như ba cái phim hài chế lên chế xuống thường thấy.
Lúc chưa xem thì có thông tin bảo rằng phim này lấy “cảm hứng” từ sự kiện thực tế vụ trúng số của 1 chị bán vé số ở Long An năm 2012, nhưng xem rồi mới biết phần nhiều là tạo sự liên quan “trúng số” thôi, chứ ngoài cái đó ra thì thấy có thay đổi và pha mắm thêm muối nhiều hơn.
Gia vị pha vào ở đây là đặc trưng văn hóa, tình cảm và thói quen của của người dân miền Tây.
Gần như rất nhiều “văn hóa” của bà con Miền Tây được lồng ghép đầy đủ vào phim, thể hiện 1 diện mạo nhiều chiều, và rất dễ nhận ra đặc tính có 1 không 2 mà xã hội gán cho dân Miền Tây.
Nói ra cũng được nhưng sẽ không quá cụ thể mà đại khái được rồi, với lại cha Dustin Nguyễn cũng khéo léo phản ánh chuyện đó cho người ta dễ nhìn và chấp nhận, hơn là nói thẳng toẹt ra dân Miền Tây như này như kia. u cũng là 1 nghệ thuật làm phim, vừa chỉ ra điều ai cũng biết (mà ít khi thừa nhận), vừa nhẹ nhàng làm người ta đón nhận nó như bình thường.
Những văn hóa nào được ‘vạch mặt’ trước và sau khi tình huống trúng số được dựng nên trong phim?
1. Thói sĩ diện
Khi bác Tư Phi (Chí Tài) vừa ra tù, nhận được 50 nghìn đi xe từ cô bán vé số, lên xe sẵn tay bo luôn hết tiền, miệng lúc nào cũng ba hoa về thời vàng son cách đó mười mấy năm, để rồi đến khi không còn chốn dung thân thì mới nhận ra mình rốt cuộc chẳng có cái chi.
Cho đến khi bỗng dưng phát tài rồi lại đâu đâu quay về tính cũ, thiệt hết chỗ nói. Nhân vật này khá điển hình, 1 vùng quê dưới miền Tây kiểu gì cũng gặp vài ba ông như vậy.
Mà phim cũng có ý đồ rõ ràng khi đặt nhân vật này là Tư Phi, giống như ‘1 level thời kỳ đổi mới’ của huyền thoại bác Ba Phi khi xưa (hình như trong Đất Phương Nam, có thằng An với Cò), 1 điển hình cho kiểu người chuyên kể chuyện xạo, nổ banh nhà lồng… tuy nhiên bên trong những thùng thuốc nổ này lại là 1 quá khứ chất chứa đau buồn và khuất tất.
2. Thói hoang phí
Cũng lại bác Tư Phi, khi bất ngờ trúng số thì liền vung tiền ra cửa sổ, mua nhà, mua xe, sống xa hoa trong căn biệt thự mới mua, chấm dứt duyên nợ với các món kho quẹt, kho tiêu, coi như 1 sự vươn lên về đẳng cấp.
Đó mới chỉ là mức độ phóng tác so với thực tế xảy ra, nhưng cũng là để nhấn mạnh thói quen của 1 cá nhân nghèo rớt mồng tơi, bỗng dưng có nhiều tiền, như các sách kiểu ‘Dạy con làm giàu’ hay nói, là do không có kỹ năng quản lý tiền, nên sẽ nhanh chóng đưa vào tiêu xài, đến khi nhận ra không còn gì trong tay.
Miền Tây như trong phim quả là vùng đất “địa linh nhân kiệt” khi trời cho trúng số 2 lần liên tiếp, nhưng những người trúng lại không biết từ đó mà tạo thêm tiền, chỉ ăn xài cho đã tay. Tuy nhiên vẫn có 1 chi tiết không giống với thực tế mà tui sẽ đề cập sau ở dưới cuối bài.
3. Thói a dua
Nếu phải nói tới đức tính này thì cũng phải kể tới sự thật phũ phàng: 1 người biết a dua nịnh hót cũng dễ dàng phũ bỏ bất kì người nào không còn gì để a dua nữa.
Điển hình trong phim ‘Trúng số’ là nhân vật cháu bác Tư Phi, ăn nhậu cầu cạnh xin tiền cho đã, dẫn dụ bác Tư bán tờ vé số cho tay đại gia phạm pháp rồi gần cuối phim dẫn công an vào bắt bác mình, đến khi được ông bác đề cập làm chứng thì “đâu có, đâu có” chối bai chối bải, đường ai nấy tính, may mà cuối bác Tư sau đó không bị truy cứu nữa.
Loại người như anh này thì đầy rẫy, không chỉ ở miền Tây đâu, chưa kể loại này còn len lỏi xuyên suốt thời kì lịch sử của dân tộc, như cỏ dại mọc hoang, diệt hoài chẳng hết, âu cũng phải có lý do mới tồn tại.
4. Thói đua đòi
Nhắc cái biết ngay là Bé Hường Phi Thanh Vân, đạo diễn đúng có tâm khi chọn “người đẹp da nâu” này vào vai chân dài dao kéo. Tiếng tăm ngoài đời làm sao thì trong phim y hệt.
Bé Hường dùng tiền của để chính đốn nhan sắc của mình, mong đời sớm lên hương nên cũng sớm phản chồng để đi về miền xa hoa, nên tên tuổi và hào quang của em được “bói” là sẽ rực rỡ như những nụ hôn.
Tiếc là phim không tiết lộ phần đời của Hường sau khi bỏ chồng, chắc là do thời lượng phim không cho phép, chứ mà làm thêm khúc đó chắc cũng làm không ít người hả hê, tại suốt phim bé Hường tạo nghiệt cũng nhiều.
Nếu phải chọn diễn viên đóng đạt nhất chắc tui không chọn ai khác ngoài Vân, tại vì khuôn mặt căng mọng của Hường thật sự tạo cảm giác dễ vỡ thật chứ không phải hóa trang gì cả. Anh Bụi (Dustin) Nguyễn quả có con mắt nhìn người. Cao thủ trong thu cảo!
5. Thói hoang đàng
Tới đây chắc chắn không ít người sẽ bảo hoang đàng khác quái gì hoang phí ở trên kia đâu, tại sao lại nói thêm chi nữa? Thật ra có khác nhau đấy mọi người ạ. Nhưng vì thấy nói thêm thì dài quá, nên cứ cho là cái khái niệm đó giống nhau đi, phần này bỏ qua, không nói nữa.
6. Thói mê tín
Vụ này không liên quan đến phim, kể trước mắc công quên. Tui có mấy bà bạn (con gái) rất thích đặt số phận của mình vào tay thầy bói, chuyện gì cũng đặt lên cán cân mang tên “Bói” để đong đếm rồi quyết định.
Nói thiệt, cái đó chỉ chứng tỏ họ chưa hiểu là số phận của mình do mình tạo ra, chứ có bàn tay thần thánh nào can thiệp đâu. Ấy vậy mà tới chuyện khi nào có bồ? chừng nào thành gia lập thất? tháng mấy có con? Ôi chu choa, tin vào các thầy đồng và thánh cô 100%.
Ai coi Trúng số mới biết nhân vật nào được may mắn sở hữu thói này.
Đó KHÔNG CHỈ là 1 NGƯỜI, mà là 1 lực lượng. Ok? Chuyện này không phân biệt miền nào hết, nhưng miền Tây thì khá rõ ràng và nổi danh. Anh Bụi Nguyễn cũng đưa vào luôn cho có tụ với mấy tính kia.
7. Thói xin đểu
Đù, tới đây mới hay nè. Mấy người trúng độc đắc (Jackspopt) sợ nhất điều gì? Đó là sợ cả nước ai cũng biết họ trúng số. Tại sao? Tại sao thì ai cũng biết rồi nên không nói nữa.
Nên là ai trúng số là công an phải bảo vệ, lên báo cũng phải giấu danh tính, đeo mặt nạ (như vụ bác gì dưới Trà Vinh trúng 92 tỷ Vietlot). 1 là sợ nó cướp giết, 2 là sợ mần phiền. Hên là trong phim này không có trường hợp 1, vì là phim hài mà. Nên trường hợp 2 có đất thể hiện lắm.
Tiền là tiền người ta, mà cả làng cả họ đến xếp xòng chờ phát lương. Ôi cái văn hóa gì mà kì thế này. Thôi không lạm bàn nữa. Ai cũng hiểu cả rồi.
7 Cái thói này không được nói riêng rẽ, mà được tuồn âm ỉ trong từng tình huống phát sinh trong phim.
Nhưng bên cạnh đó… Chắc bạn cũng đoán được tui tính nói gì sau chữ nhưng rồi đúng không.
Đó là vẫn còn sót những tiếng thơm mà cả dân tộc bao đời nay luôn dành cho dân miền Tây.
1. Vô tư
Nhìn diễn xuất của Bụi Nguyễn và Thu Trang là đủ hiểu, 2 vợ chồng này không nghĩ ngợi gì, chỉ cố gắng bươn chải kiếm sống, với hy vọng đổi đời nhờ trúng số. Nhưng cái chất của 2 vợ chồng này đẩy tới phẩm chất tiếp theo.
2. Hào khí
Mua 2 cặp vé số từ cô Thơm, cho cô này 1 tờ, rồi XÉ luôn mấy tờ còn lại vì bà vợ thấy cha chồng tốt với cô kia quá, ghen lên, cầm mấy tờ số hẩy hẩy giận hờn.
Anh Bụi Nguyễn cũng đâu vừa, độc đắc cũng không bằng tình vợ chồng hòa thuận nên tiễn mấy tờ số về cát bụi luôn, thành ra có trúng cũng không thâu nhận được đồng xu cắc bạc nào.
Chỗ này mới không giống vụ trúng số ở Long An năm 2012 đây, ngoài đời người ta truyền tai nhau với số tiền còn nguyên vẹn và tình nghĩa giữa cô bán vé số và anh xe ba gác, nhưng trong đây vẫn giữ tình cảm đó, chỉ là số tiền thì không còn bao nhiêu.
Tinh ý sẽ nhận ra ý đồ của đạo diễn Bụi Nguyễn. Mà do tui không biết ý đồ đó là gì nên mọi người tự nhận định đi!
3. Chân chất, thật thà
Nhìn cô Thơm là biết, thật thà 1 cách đáng chú ý. Cho bác Tư nổ mượn tiền, bác Tư trúng số cũng không xin xỏ, chỉ có khúc vì hoàn cảnh nên mới nương nhờ, nhận nuôi lại anh chồng mù quáng, mua vé số của thằng nhóc lừa đảo…
Khen Ninh Dương Lan Ngọc là em ấy thể hiện chất con gái miền Tây khá tốt, vẻ mặt khắc khổ phù hợp chứng tỏ em ấy cũng nhập tâm và hóa thân vào nhân vật.
Okay, tổng hợp 1 chút về phim "Trúng số"
Phim thanh thoát vẽ ra bức tranh về xã hội miền Tây 1 cách rõ nét thông qua những con người thể hiện cho từng nét tính cách văn hóa đặc trưng của người dân nơi đây. Tốt có, xấu có, cả 2 cứ như cuộc chiến giữa chính và tà vậy, không bao giờ chấm dứt.
Nhưng cũng chính nhờ vậy, mà miền Tây mới thực sự dễ thương.
Bụi Nguyễn cũng không có ý định chấm dứt cuộc chiến đó, chỉ là nhân sự vụ sự việc trúng số, mà nhấn mạnh hơn những điều dĩ nhiên ai cũng thấy, nhưng ít ai dám nói, chỉ cho nó lên phim để ai cũng tự hiểu và có đánh giá cho riêng mình.
Hết rồi, coi phim khác rồi viết tiếp đây. Mèn đét ơi, bài này dài quá.